Wino różowe
Charakterystyka ogólna
Wino różowe jest to rodzaj wina nazwanego tak ze względu na kolor trunku. Produkuje się je z ciemnych winogron1, najczęściej takich szczepów jak cabernet- sauvignon, syrah, grenache, cinsault lub mourvèdre. Jest to jeden z najstarszych rodzajów wina, znany od starożytności. Wino różowe może przybierać kolory od bardzo jasnego pomarańczu aż po intensywny fiolet, w zależności od użytych odmian i technologii produkcji.
Wina różowe są musujące i niemusujące, mają też różne poziomy słodkości – od wytrawnych, przez półwytrawne, po słodkie (np. white zinfandel). Z zasady powinny być lekkie i orzeźwiające, bardzo owocowe (maliny, truskawki, poziomki), kwaskowe w smaku, często z delikatną zawartością dwutlenku węgla i cukru resztkowego.
90% win rosé produkuje się w Prowansji (wina jakościowe mają na swoich etykietach oznaczenie AOC Côte de Provence). Za najlepsze uważa się te wytwarzane w apelacji AOC Bandol.
Wino różowe jest określane jako rosé po angielsku, francusku i portugalsku, rosado po hiszpańsku oraz rosato po włosku. W Anglii powszechnie funkcjonuje także nazwa blush.
Wino różowe pija się w temperaturze 8–10ºC, więc przed podaniem powinno postać w lodówce przynajmniej przez godzinę.
1 Szare szczepy, jak np. pinot gris, wykorzystuje się przede wszystkim do wytworzenia win białych.
Winifikacja
Wino to powstaje w wyniku dwóch różnych metod winifikacji. Pierwsza zbliżona jest do technologii produkcji wina czerwonego, druga natomiast – wina białego.
Winifikację „na czerwono” prowadzi się na zasadzie krótkiej maceracji miazgi czerwonych owoców. Pierwsza faza produkcji, czyli odszypułkowanie, tłoczenie i siarkowanie, jest analogiczna do winifikacji wina czerwonego. Dodanie siarki spowalnia proces fermentacyjny i umożliwia rozpuszczenie w soku czerwonych pigmentów pochodzących ze skórek. Najważniejszą operacją jest zlanie lekko zabarwionego soku i oddzieleniu go od skórek. Moszcz zlewa się po 12–48 godzinach maceracji w zależności od intensywności zabarwienia owoców. Ten proces określa się często francuskim mianem saignée czyli „wykrwawianiem” (niem. – saftabzug, wł. – salasso)2. Wino z upustu jest następnie przelewane do kadzi i poddawane fermentacji alkoholowej.
Drugą metodą jest natychmiastowe tłoczenie. Zebrane owoce są rozgniatane, a spływający sok oddzielany od skórek. Owoce szybko poddaje się kolejnym tłoczeniom, wykorzystując do produkcji jedynie sok o niewielkim zabarwieniu i małej ilości garbników, pochodzący z kilku pierwszych tłoczeń. Można do niego dodać bezbarwny sok, który spłynął z rozgniecionych winogron, a następnie przelać do kadzi i poddać fermentacji w temperaturze 18–20ºC.
Istnieje jeszcze trzecia metoda polegająca na wymieszaniu czerwonego i białego wina, celem uzyskania różowego koloru. Metoda ta jest jednak bardzo rzadko stosowana i w wielu regionach winiarskich wręcz zakazana (zwłaszcza we Francji). Szczególny wyjątek stanowi region Szampanii, w którym metoda ta jest dopuszczona. Jednak nawet mimo tego pozwolenia wielu tamtejszych producentów nadal wytwarza wino różowe przede wszystkim metodą saignée.
Bez względu na sposób produkcji, najważniejsze jest zachowanie proporcji między kolorem wina a zawartością garbników i kwasów.
2 Dziś często wykorzystuje się jedynie część (upust) takiego soku, a resztę pozostającą w kontakcie ze skórkami przeznacza się do produkcji wina czerwonego, które dzięki upustowi stają się bardziej ekstraktywne i skoncentrowane. W tym przypadku wino różowe staje się niejako produktem ubocznym przy otrzymywaniu wysokiej jakości win czerwonych,.
Kategoryzacja
Wina różowe dzielą się na pięć kategorii w zależności od koloru i metody maceracji:
- Vin gris to dosłownie szare wino. Aby osiągnąć delikatny kolor, nie przeprowadza się maceracji moszczu ze skórkami.
- Blush, czyli rumieniec, ma ciepłą, wpadającą w pomarańcz barwę i jest lekko musujące.
- Vino di una notte (wino jednej nocy) jest łososiowe, maceruje się je od 6 do 12 godzin.
- Vino di un giorno (wino jednego dnia) jest poddawane maceracji przez całą dobę, żeby osiągnąć bardziej ceglasty odcień.
- Salasso albo Saignée (wykrwawianie) to najciemniejsze różowe wino, uzyskiwane za pomocą odsączenia części soku z moszczu.
Dojrzewanie win różowych
W przypadku różowych win odwrócona jest znana wszystkim zasada „im starsze, tym lepsze”. Wina różowe dojrzewają zwykle bardzo krótko i już po 6–8 tygodniach są rozlewane do butelek. Dojrzewanie odbywa się w kadziach stalowych, gdyż wina te (z małymi wyjątkami) źle znoszą kontakt nie tylko z tlenem, ale także z drewnianą beczką.
Wina różowe najlepiej spożyć jak najszybciej. Okres przydatności do spożycia zwykle nie przekracza 2 lat.