Wina wzmacniane – definicja, geneza i rodzaje

Definicja

Wina wzmacniane, to tylko potoczna, choć bardzo trafna nazwa na określenie kategorii win, które oficjalnie i na etykietach są oznaczane jako „wino likierowe” (ang. liqueur wine). Są to wina do których w procesie produkcji dodano mocniejszego (destylowanego) alkoholu, często aby powstrzymać proces fermentacji. Zgodnie z urzędową definicją zawierają one od 15 do 22% obj. alkoholu. Zależnie od użytej odmiany winogron, obszaru produkcji i sposobu winifikacji wina wzmacniane mogą być słodkie, półsłodkie, a nawet wytrawne (sherry).

Geneza

Choć tradycja wytwarzania win likierowych sięga XIII wieku, gdzie wina tego typu wytwarzano we Francji to szerzej upowszechnili je dopiero Holendrzy i Anglicy, którzy w XVII wieku docierali na tereny Półwyspie Iberyjskim w poszukiwaniu niedrogich win przeznaczonych na rynki północnej Europy. Z początku nie robiono tego w celu uzyskania trunku o jakimś szczególnym charakterze, ale z czystej konieczności. Pozbawione kwasowości i fermentowane w wysokich temperaturach wina z ciepłego południa były bardzo nietrwałe, dolewano więc do nich spirytusu aby lepiej znosiły przechowywanie i transport. Pierwotnie więc zabieg ten służył wyłącznie konserwacji i był szeroko stosowany przede wszystkim do win wytrawnych. W końcu zauważono, że takie alkoholizowane wina mają wyjątkowy potencjał dojrzewania i z czasem mogą rozwinąć niezwykle złożone aromaty, zaczęto więc przeznaczać je do dłuższego leżakowania. Odkryto też przydatność destylatu przy produkcji win słodkich.

Rodzaje

Za najbardziej klasyczne wina wzmacniane uznaje się:

• portugalskie madera, moscatel de Setúbal, porto,
• hiszpańskie malaga i sherry,
• włoską marsala,
• chorwacki prosek,
• greckie samos, mavrodaphne,
• cypryjskie commandaria,
• francuskie pineau des Charentes i vin doux naturel,
• koreańskie gwaha-ju.

Uwaga

Francuzi pod pojęciem „wina likierowego” (vin liquoreux) rozumieją także słodkie wina botrytyzowane (sauternes, monbazillac) które pod względem technologicznym i formalnym winami likierowymi jednak nie są.