Regiony winiarskie Niemiec
Najbardziej na północ położony niemiecki region winiarski o powierzchni upraw wynoszącej zaledwie ok. 540 ha ziemi. Większość winnic zlokalizowanych jest na stromych brzegach rzeki Ahr. Region ten słynie przede wszystkim z produkcji win czerwonych, które stanowią ok. 90% całej produkcji. Najpopularniejszym szczepem jest spätburgunder (pinot noir), a w dalszej kolejności portugieser. Wśród win białych największym uznaniem cieszą się wina riesling.
Trzeci co do wielkości region winiarski Niemiec, rozciągający się od Heidelbergu do Jeziora Bodeńskiego na długości około 400 km. Jest to długi, wąski i stosunkowo płaski pas winnic między wzgórzami Schwarzwaldu i Renem. Region ten podzielony jest na 9 obszarów, bardzo zróżnicowanych krajobrazowo i klimatycznie. Najciekawsze wina z tego regionu to wina jednoszczepowe ze szczepów spätburgunder (pinot noir) i grauburgunder (pinot gris). Tutejszą specjalnością są także Weißherbst (lekkie różowe wino otrzymywane ze spätburgundera) oraz Badische Rotgold (tzw. rotling, czyli mieszanka wina białego i czerwonego, dające wina o jasnoczerwonym, przejrzystym kolorze).
Region położony nad trzema rzekami: Mozelą, Sarą i Ruwerą. Uchodzi on za najstarszy region winiarski w Niemczech, w którym już przed 2000 lat Celtowie i Rzymianie zakładali winnice. Region ten ma najwięcej winnic położonych na stromiznach na świecie. Tutejsze mineralne i eleganckie rieslingi należą do najlepszych białych win na świecie. 90% wszystkich produkowanych win stanowią wina białe. Sercem regionu jest Mittelmosel, gdzie znajdują się najsłynniejsze winnice. Dzięki położeniu w zaciszu doliny region ten należy do najcieplejszych stref klimatycznych w Niemczech.
Region z ponad 1200 letnią tradycją winiarską o kontynentalnym klimacie położony nad rzeką Men. Jego centrum stanowi miasto Würzburgu, w którym znajduje się słynna, istniejącej od VIII wieku, winnica Stein (Weingut am Stein) od której ukuto nazwę wszystkich frankońskich win, steinwein. We Frankonii w zdecydowanej większości produkuje się wina białe, w szczególności ze szczepów silvaner, müller-thurgau (rivaner), bacchus i kerner. Znakiem rozpoznawczym regionu jest pękata spłaszczona butelka zwana bocksbeutelflasche (lub krócej bocksbeutel).
Największy region winiarski Niemiec położony w zakolu Renu, pomiędzy Bingen, Moguncją, Worms i Alzey (ok. 26 tyś ha). Winorośl na tym terenie uprawiali już Rzymianie, o czym świadczy historyczny dokument wzmiankujący z nazwy najstarszą niemiecką winnicę – Niersteiner Glöck. Uprawia się tu większość szczepów typowych dla Niemiec – müller-thurgau, riesling, silvaner, weißburgunder (wina białe) oraz grauburgunder, dornfelder, portugieser, scheurebe, spätburgunder (wina czerwone). Miejscową specjalność stanowi tzw. Liebfraumilch, popularne, delikatne wino, które pierwotnie wytarzane było w winnicach położonych wokół kościoła nazywanego ”Liebfrauenkirche” w Worms.
Hessische Bergstraße to najmniejszy niezależny* region winiarski w Niemczech położony na północ od Heidelbergu, pomiędzy Renem, a masywem Odenwaldu. Wytwarza się tutaj przede wszystkim wina białe ze szczepów riesling i müller-thurgau, które w większości trafiają na rynek lokalny. Nazwa regionu znaczy dokładnie Górską Drogę Hessji, co nawiązuje do starej, rzymskiej drogi.
*Heski Szlak Winny do 1971 roku był częścią regionu Badenia.
Nadrenia Środkowa (Mittelrhein)
Region położony po obu stronach rzeki Ren na blisko 100 kilometrowym odcinku pomiędzy Bingen i Bonn, obfitujący w liczne atrakcje turystyczne*. Winorośl uprawia się tutaj prawie wyłącznie na stromych stokach, gdzie prym wiedzie odmiana riesling (70%) oraz inne białe odmiany takie jak: müller-thurgau, kerner i burgunder. Najważniejszą odmianą czerwoną w regionie jest spätburgunder.
*Południowa część tego rejonu, Oberes Mittelrheintal, została w 2002 roku włączona przez UNESCO na listę światowego dziedzictwa kultury.
Nahe
Region położony na lewym brzegu Renu, na zachód od Hesji Nadreńskiej i na południowy-zachód od Rheingau. Ciągnie się on wzdłuż rzeki Nahe, przecinającej doliny, porośniętych lasami, wzgórz Hunsruck. Nahe jest jednym z najmniejszych regionów winiarskich Niemiec, o dość ciepłym klimacie. Wytwarza się tu przede wszystkim wina białe ze szczepów riesling, rivaner (müller-thurgau) oraz silvaner, a także w mniejszych ilościach wina czerwone, w szczególności ze szczepu dornfelder. Region Nahe dzieli się na trzy sub-regiony: Górne Nahe, Bad Kreuznach i Dolne Nahe.
Pfalz to drugi co do wielkości niemiecki region winiarski. Od północy graniczy z Hesją Nadreńską (Rheinhessen), a od południa z francuską Alzacją. Składa się on z dwóch obszarów Mittelhaardt-Deutsche Weinstraße i Südliche Weinstraße. Odmian dopuszczonych do produkcji w Palatynacie jest aż 67, a do najczęściej uprawianych należą riesling, müller-thurgau, weissburgunder (pinot blanc), grauburgunder (pinot gris) i chardonnay (białe odmiany) oraz dornfelder, portugieser i spätburgunder (pinot noir) (czerwone odmiany).
To niewielki region na północ od Moguncji i Hesji Nadreńskiej, rozciągający się na 30 kilometrowym odcinku prawego brzegu Renu. Jest to teren niezwykle atrakcyjny turystycznie, w którym oprócz winnic znajduje się liczne klasztory, kościoły i malownicze zamki. W Rheingau produkuje się głównie wina białe ze szczepu riesling, choć szczególnym uznaniem cieszą się tu także wina czerwone, powstające z odmiany spätburgunder wokół Assmannshausen (dzielnicy miasta Rüdesheim). Ciekawostką jest fakt, że w Rheingau powstały pierwsze słodkie wina typu auslese oraz spätlese i prawdopodobnie to stąd wywodzi się niemiecki system oznaczania win (“prädikatswein”). Tutaj także w Niemieckim Instytucie Wina znajdującym się w miejscowości Geisenheim powstał ze skrzyżowania rieslinga i silvanera znany szczep müller-thurgau.
Najbardziej na północ wysunięty region winiarski Niemiec (51 stopień szerokości północnej), o powierzchni upraw wynoszącej zaledwie ok.750 ha ziemi. Winnice położone są tutaj przede wszystkim na tarasach w wąskich dolinach rzek Saale i Unstrut, które stanowią dorzecze Łaby. Winiarską stolicą tego regionu jest Freyburg. W Saale-Unstrut uprawia się głównie białe szczepy takie jak müller-thurgau, weißburgunder, silvaner i riesling. Najpopularniejszą odmianą czerwoną jest natomiast portugieser.
Najbardziej na wschód wysunięty region winiarski Niemiec o powierzchni upraw sięgającej zaledwie 490 ha. Winnice położone są tutaj wzdłuż rzeki Łaba oraz jej dopływów. Centrami produkcji są miejscowości Meißen (znana również z produkcji porcelany) oraz Radebeul. Robi się tu wina przede wszystkim z takich odmian jak müller-thürgau, riesling, weißburgunder (wina białe) oraz grauburgunder, traminer, spätburgunder, kerner (wina czerwone). Produkuje się tu także niewielkie ilości tzw. Złotego Rieslinga (Goldriesling). Większość win pochodzących z Saksonii dostępna jest wyłącznie na rynku lokalnym.
Szwabski region, położony na wschód od Badenii, wzdłuż rzeki Neckar oraz jej dopływów Enz i Rems. Podzielony jest on na 6 sub-regionów, wśród których do najważniejszych zaliczyć należy obszar Württembergisches Unterland oraz Remstal-Stuttgart. Wirtembergia jest jedynym niemieckim regionem, w którym produkuje się więcej wina czerwonego niż białego. Do najpopularniejszych szczepów należą trollinger (nazywany tutaj “narodowym trunkiem Wirtemberczyków”), schwarzriesling oraz lemberger (blaufränkisch), z których powstają głównie lekkie, owocowe, łatwe i przyjemna wina, w większości sprzedawane na rynku lokalnym. Najważniejszą białą odmianą w regionie jest riesling. Specjalnością regionu jest także różowe lub przejrzyście czerwone, jakościowe wino “Schillerwein“. Wytwarzane jest ono z białych i czerwonych winogron z tej samej winnicy, połączonych przed procesem fermentacji.
