Wina gruzińskie

Charakterystyka

Gruzja jest najstarszym regionem winiarskim na świecie. Uprawę winorośli rozpoczęto na jej terenie około 6 tysięcy lat p.n.e., kiedy mieszkańcy południowego Kaukazu zauważyli, że pozostawiony na zimę w zagłębieniach sok z winogron zamienia się w wino. Od 4000 p.n.e. zaczęto stosować także gliniane naczynie zwane kwevri. Kwevri po napełnieniu sokiem były zamykane drewnianą pokrywą i zasypywane ziemią na okres 5-6 miesięcy, choć zdarzały się przypadki pozostawiania wina w ziemi nawet przez okres 50 lat. Starożytna metoda wyrabiania win w kwevri przetrwała do dzić, a w 2013 roku została także wpisana na listę Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO.

Obecnie poza wspomnianą oryginalną metodą wytwarzania, wina gruzińskie cieszą się także dużą popularnością ze względu na korzystną relację ceny do jakości dobrego smaku.

Regiony

W Gruzji wyróżnia się 5 największych regionów winiarskich, które charakteryzuje zróżnicowany klimat oraz różnorodność uprawianych szczepów. Należą do nich:

Kachetia – największy i najważniejszy region winiarski w Gruzji, położony na wschód od Tbilisi, który stanowi 70% wszystkich upraw (ok. 32 tys. ha). W Kachetii wyróżnia się 25 mikroregionów, w tym 15 ma status uznanych apelacji. Kachetia charakteryzuje się ciepłym słonecznym klimatem z wystarczającą ilością opadów, dlatego jest to idealne miejsce dla winorośli. W Dolinie Alazani robi się zwykle dość proste wina codzienne, regionalne i stołowe, a na przedgórzy gór Wielki Kaukaz oraz na stokach Gór Gomborskich, na prawym brzegu rzeki Alazani mieści się najwięcej kluczowych dla regionu apelacji.

Kartlia – region znajdujący się na zachód od Kakheti o powierzchni upraw ok. 2,5 tys. ha. Panuje tam gorący klimat z upalnymi latami. Przede wszystkim region specjalizuje się w winach białych o lekkim charakterze. Najbardziej uznaną apelacja jest Ateni słynąca z win musujących atenuri. W 2019 roku uznano tam także drugą apelację nazwaną Bolnisi.

Imeretia – drugi pod względem wielkości upraw region winiarski w Gruzji (ok. 9 tys. ha), który leży na wschód od Niziny Kolchidzkiej, w centralnej Gruzji. Niegdyś region był najważniejszym obszarem uprawy winorośli w tej części świata. Obecnie nie jest tak ceniony, jak Kakheti, ale wciąż jest ważnym ośrodkiem uprawy winorośli i morwy. Tutejszy klimat jest dość ciepły, ale zdecydowanie bardziej wilgotny. Specjalnością regionu są wina białe, także musujące. A uprawia się tu zasadniczo tsolikauri, tsitska, jeśli chodzi o odmiany białe. Jeśli chodzi o czerwone grona, to preferowane są: saperavi, dzvelshavi, otskhanuri oraz ojaleshi, z których robi się często półsłodkie, aksamitne wina. Jedyną apelacją w regionie jest Sviri.

Racza-Leczchumi (Racza) i Dolna Swanetia – region leżący na północ od Imereti. Jest to jeden z najbardziej malowniczych zakątków Gruzji, a winnice leżą na zboczach gór na wysokościach około 1000m n.p.m.. Charakteryzuje się zróżnicowanym klimatem. Mimo niewielkiej powierzchni (ok. 1,7 tys. ha) region uznawany jest drugi pod względem prestiżu w Gruzji. Winnice położone są tutaj na stromych zboczach, przez co muszą być uprawiane niemal wyłącznie ręcznie. Uznane apelacje to Khvanchkara i Tvishi, ale region znany jest także z win jednoszczepowych z ojaleshi z mikroregionu Orbeli i usakhelouri. Oba rodzaje robi się w ilościach niemal laboratoryjnych. Usakhelouri jest robione w tak małych ilościach, że osiąga naprawdę wysokie ceny.

Wybrzeże Czarnomorskie – region formalnie tworzony przez uprawy w subtropikalnej strefie nadmorskiej, w której skład wchodzą Megrelia (ok. 800 ha), Guria (ok. 300 ha), Adżaria (ok. 50 ha winnic) i separatystyczna Abchazja. Jest to region o ciepłym i wilgotnym klimacie. Najbardziej znaczące winnice rosną w Mergelii i Gurii. Dominują tu białe odmiany, ze szczególnym wskazaniem na tsolikouri. Perełkami są wina z odmiany ojaleshi i chkhaveri.

Apelacje

Wewnątrz poszczególnych regionów można wyodrębnić mikroregiony (obszary ograniczone do kilku lub jednej miejscowości), czyli strefy produkcji win o kontrolowanej nazwie pochodzenia, jak francuskie apelacje. Tradycyjnie jest ich kilkadziesiąt, ale tylko dwadzieścia zostało dotychczas uznane za oficjalne.

RegionApelacjaCharakterystyka
ImeretiaSviriApelacja dla win białych robionych ze szczepów tsolikauri, tsitska i krakhuna.
KachetiaAkhasheniWno powstające w regionie Gurdzhaani (Gurjaani) w podobny sposób, co wina z regionu kindzmarauli. Wina Akasheni są owocowe o umiarkowanej słodyczy, delikatnie korzenne, trochę pikantne.
Gurjaani
Kakheti
KardenakhiApelacja mikroregionu Gurjaani na prawym brzegu Alazani. Robi się tu białe wina z mtsvane, khikhvi i rkatsiteli. Powstają tu mocne wina z charakterem o barwie bursztynu, aromacie miodu i przypraw.
Khashmi SaperaviApelacja zlokalizowana zaledwie kilka kilometrów od stolicy kraju, w której powstaje czerwone wino saperavi noszące dumne przezwisko „krew olbrzymów”. Apelacja została zatwierdzona w 2018 roku.
KindzmarauliApelacja dla win półsłodkich, owocowych, aromatycznych win z regionu Kvareli leżącym u stóp Wielkiego Kaukazu. Robi się je z późno zbieranych gron saperavi. Wino musi leżakować minimum 2 lata przed wypuszczeniem na rynek.
Kotekhi
Kvareli
ManaviApelacja dla białych win z mtsvane o charakterystycznym żółtozielonym kolorze.
MukuzaniApelacja win czerwonych, leżąca jeszcze dalej na południowy wschód. Uważana jest za najważniejszą dla win czerwonych wytrawnych. To czyste saperavi zwykle smakuje delikatnie, aksamitnie. Musi dojrzewać w beczkach min. 3 lata.
NapareuliLeży na lewym brzegu rzeki Alazani w jej górnym biegu. Jest to apelacja
zarówno win czerwonych, jak i białych. Czerwone wina Napareuli zrobione są ze 100% saperavi, są wytrawne, pikantne, owocowe. Białe wina Napareuli są zrobione ze szczepu rkatsiteli i maja delikatny, świeży charakter, jasną, słomkową barwę, lekko kwiatowy aromat.
TelianiApelacja win czerwonych leżąca w pobliżu środkowego biegu rzeki Alazani. Robi się tu wina z cabernet sauvignon – mocne, wytrawne, taniczne.
TibaaniApelacja leżąca we wschodniej części Kakheti, na prawym brzegu Alazani. Robi się tu jakościowe wytrawne wina z rkatsiteli. Wina maja charakterystyczny ciemny kolor bursztynu, aksamitną strukturę i rodzynkowy posmak.
TsinandaliApelacja win białych, które powstają z rkatsiteli i mtsvane. Białe odmiany rosną tu na świetnych wapiennych glebach i dają wina dość delikatne, wytrawne, żywe wina. Wino musi dojrzewać 2-3 lata, a powinno być wypite do pięciu kolejnych lat. Z czasem zyskuje lekki orzechowy posmak. Od 1886 roku powstaje tutaj klasyczny biały blend na bazie odmian rkatsiteli (85%) i mtsvane (15%).
VazisubaniApelacja leżąca w pobliżu środkowego biegu rzeki Alazani. Robi się tu wina białe z 85% rkatsiteli i 15% mtsvane. Wina z tą apelacją są zwykle żywe, o jasnosłomkowej barwie i kwiatowym aromacie.
KartliaAteni, AtenuriAnteni rozciąga się na obu brzegach rzeki Atenuri, a winnice rozciągają się na jej stromych brzegach. Powtstają tutaj znane wina musujące antenuri wytwarzane zasadniczo z odmian mtsvane, chinuri oraz aligoté (rzadziej). Wina atenuri są zwykle owocowe, żywe, rześkie oraz posiadają jasny kolor.
BolnisiApelacja zatwierdzona w 2019 roku.
Racza-Leczchumi i Dolna SwanetiaKhvanchkaraApelacja leżąca w dolinie rzeki Rioni. Powstają tu znane wina kvanchkara ze szczepów alexandrouli i mujuretuli - czerwone, półsłodkie, bogate i długowieczne.
TvishiApelacja znana głównie z produkcji wina kvanchkara, a także białego półsłodkiego wina ze szczepu tsolikouri o jasnej barwie, umiarkowanej słodyczy i aromatach dojrzałych owoców.

Odmiany winogron

Według rozmaitych szacunków w Gruzji znajduje się od 50 do 500 odmian winorośli, z czego zarejestrowanych jest 38 i do najważniejszych należą szczepy: Rkatsiteli (białe) i Saperavi (czerwone).

Białe odmiany

Rkatsiteli –  najważniejszy szczep w produkcji gruzińskich białych win, która obejmuje prawie połowę upraw w Gruzji. Jest to wytrzymała i łatwa w uprawie odmiana, odporna na zimno i zachowująca wysoki poziom kwasowości i cukru podczas dojrzewania. Zbierana jest od połowy września do początku października. Można z niej wytwarzać wina wytrawne, półsłodkie i wzmocnione, a także brandy. Ta odmiana jest traktowana zarówno w tradycyjnym gruzińskim stylu kwevri z przedłużonym kontaktem ze skórą, jak innymi tradycyjnymi technikami używanymi przy produkcji białego wina. W tradycyjnym stylu staje się dobrze wyważonym, średnio treściwym białym winem z nutą przypraw. Wykonany w stylu kwevri nabiera bursztynowego odcienia oraz mocnej struktury. Nazwa Rkatsiteli oznacza „czerwoną łodygę”.

Mtsvane – bardzo popularna odmiana, która rośnie w prawie każdym regionie Gruzji. Odporna na mróz. Jest często mieszana z Rkatsiteli, do którego dodaje owocowy smak. “Mtsvane” w języku gruzińskim oznacza “zielony”. Mtsvane to inna odmiana niż Goruli Mtsvane.

Goruli Mtsvane – odmiana wytwarzana w okolicach w południowo-środkowej Gruzji, gdzie znajduje się się miast Gori. Jest to późno dojrzewająca odmiana, która łatwo się utlenia. Wina z tej odmiany są rzadkie i bardzo cenione, w szczególności gdy do ich produkcji wykorzystuje się metodę kwevri. Goruli Mtsvane oznacza „zielony z Gori”.

Khikhvi – uprawiana głównie w Kakheti, czasem jeszcze fermentowana starą metodą w kwevri.

Krakhuna – odmiana uprawiana w z zachodniej Gruzji. Jest bardzo odporna na mróz i grzyby. Daje wina o neutralnym aromacie. Wykorzystywana do mieszania szczepami o większej zawartości cukru (Tsitska, Tsolikouri) ze względu na wysoką kwasowość. Produkuje się z niej także wina wzmacniane.

Tsolikauri – uprawiana głównie w zachodniej Gruzji, daje wina od wytrawnych po półsłodkie. Z tych gron robi się wino Tvishi.

Tsitskaużywana najczęściej do produkcji win wytrawnych musujących i wzmacnianych. Rośnie przede wszystkim w Gruzji zachodniej. Daje wina o słomkowym kolorze, delikatnym aromacie z nutami kwiatów lipy.

Czerwone odmiany

Saperavi – najważniejszy szczep w produkcji gruzińskich czerwonych win. Pochodzi z Kakheti na wschodzie i należy do niezbyt licznej rodziny ciemnych winogron, które mają także zabarwiony miąższ (typ teinturier). Jest to odmiana o umiarkowanej wydajności, jest odporna na niskie temperatury i dobrze rośnie na większych wysokościach. Dojrzewa w połowie września. Robi się z niego głównie wina jednoszczepowe, o bardzo wysokim potencjale starzenia, który w przypadku szczepów szlachetnych sięga nawet 50 lat. Saperavi daje wina głęboko czerwone, atramentowe i często nieprzejrzyste, o ciężkim ciele i głębokiej teksturze. Niektóre winnice w kraju określają je jako czarne wino zamiast czerwonego. Ze względu na wyraźną kwasowość i niezliczone właściwości czarnych owoców, lukrecji, czekolady, ziemi, wędzonego mięsa, tytoniu, pikantnych przypraw i pieprzu, jest niezwykle wszechstronny i można go przerobić na wina różowe, wytrawne, półsłodkie, słodkie oraz wzmocnione. Nazwa oznacza “barwnik” lub “kolor”.

Usakhelauri – wyjątkowo rzadka odmiana, która rośnie na zboczach Wielkiego Kaukazu w regionie Racha-Lechkhumi w mikroregionie Zubi-Okureshi. Wina produkowane z tej odmiany są aromatyczne i aksamitne, o intensywnej kwasowości i lekkich taninach. W najlepszych latach powstaje z tej odmiany zaledwie około 700-1000 butelek wina, dlatego też są one niezwykle prestiżowe i często bardzo drogie. Słowo „Usakhelauri” oznacza w Gruzji „bezimienny”. Według legendy wina z tej odmiany były tak dobre, że trudno było znaleźć dla nich odpowiednią nazwę.

Aladasturi – odmiana winorośli, z której najczęściej powstają wina różowe.

Alexandreuli – bardzo stary szczep gruziński, spokrewniony prawdopodobnie z muskatem aleksandryjskim. Służy przede wszystkim do robienia wina Kvanchkara, które rozsławił Stalin. To półsłodkie wino było podobno jego ulubionym trunkiem.

Asuretuli – odmiana, z której najczęściej robi się półwytrawne wina różowe i czerwone.

Dzvelshavi – starożytna odmiana uprawiana głównie w Imeretii i Racha-Lechkhumi . Odmiana jest dość odporna, daje wina świeże, lekkie, o niskiej zawartości tanin. Często mieszana z cabernet sauvignon i saperavi.

Mujuretuli – gruzińska odmiana zwana czasem keduretuli. Używana jest niemal wyłącznie do produkcji legendarnego gruzińskiego wina Khvanchkara (wraz ze szczepem alexandreuli) w regionie Racha-Lechkhumi, w zachodniej Gruzji. Daje winom charakterystyczny aromat owoców granatu.

Ojaleshi – odmiana uprawiana głównie wzdłuż rzeki Tskhenis-Tskali. Daje wina od wytrawnych po półsłodkie o ciemnej głębokiej barwie, aromacie ciemnych owoców, czarnej porzeczki, nieco pieprzne i korzenne.

Tavkveri – gruzińska odmiana wykorzystywana do produkcji win stołowych, deserowych, a nawet brandy. Odmiana jest odporna na zimno i dość wydajna. Daje wina lekkie, wytrawne o charakterystycznym kwiatowym aromacie z nutą hibiskusa.

Oznaczenie win

Tradycyjnie wina gruzińskie oznaczane są ze względu na nazwę regionu lub apelację z której pochodzą (podobnie jak np. francuskie wina regionalne, takie jak Bordeaux czy Burgundy). Najczęściej występują tutaj wina półsłodkie kupażowane z dwóch lub więcej odmian lokalnych winogron.

Nazwy niektórych win białych

  • Pirosmani – półsłodkie wino będące mieszanką dwóch gatunków winogron: 40% Tsolikauri i 60% Tsitska.
  • Tsinandali – połączenie winogron Rkatsiteli i Mtsvane z mikroregionów Telavi oraz Kvareli.
  • Tvishi – naturalne półsłodkie wino, wytwarzane z winogron Tsolikauri w regionie Lechkhumi.
  • Mtsvani – wytrawne wino z winogron odmiany Mtsvani.
  • Alaznis Veli – półsłodkie wino koloru słomkowego, wytwarzane z winogron Rkatsiteii, Tetra, Tsolikauri i innych.
  • Anakopia – półwytrawne wino stołowe wytwarzane z winogron Tsolikauri rosnących w dwóch dystryktach Abchazji: Suchumi i Gudauta. Produkowane od 1978.
  • Tbilisuri – różowe, półwytrawne wino o bogatym, owocowym smaku, wytwarzane od 1984 roku. Produkowane z winogron Saperavi, Cabernet oraz Rkatsiteli, uprawianych we wschodniej Gruzji.
  • Khikkhvi – wino deserowe o delikatnym smaku i bursztynowym kolorze, wytwarzane z odmiany Khikhvi rosnącej w Kardanakhi. Wino jest produkowane od 1924.
  • Saamo – słodkie wino deserowe o złotym kolorze i miodowym smaku, dojrzewające przez trzy lata. Jest wytwarzane od 1980 roku, ze szczepu Rkatsiteli.
  • Gelati – wino wytrawne ze szczepów Tsolikauri, Tsitska i Krakhuna.
  • Kakheti – wino stołowe wytwarzane od 1948 z winogron Rkatsiteli i Mtsvane.
  • Bodbe – wino wytwarzane z odmiany winogron Rkatsiteli w wiosce Bodbe w mikroregionie Magaro, jednym z najpiękniejszych miejsc w Kachetii.
  • Dimi – wino stołowe wytwarzane z odmian winorośli Tsolikauri i Krakhuna uprawianych na niewielkich obszarach Imereti (Zachodnia Georgia) starą lokalną techniką polegającą na fermentacji miąższu winogron z dodatkiem łusek.
  • Gareji – wytrawne wino stołowe produkowane z odmian Rkatsiteli i Mtsvane uprawianych w Kachetii.
  • Ereti – wytrawne wino stołowe produkowane z winogron Rkatsiteli i Mtsvane.
  • Shuamta – wytrawne wino produkowane od 1984 roku z odmian Rkatsiteli i Mtsvane według tradycyjnego przepisu pochodzącego z Kachetii.
  • Alzani – wino jednoodmianowe pochodzące z odmiany Rkatsiteli. Jego nazwa nawiązuje do rzeki Alazani, oddzielającej Gruzję od Azerbejdżanu. Klimat jest tu łagodniejszy niż w innych regionach Gruzji, dzięki czemu rosną tu najsłodsze winogrona.

Nazwy niektórych win czerwonych

  • Akhasheni – wino półsłodkie koloru ciemnogranatowego z czekoladowym posmakiem. Jest produkowane od 1958 roku, powstaje z winogron Saperavi rosnących w Akhasheni, w regionie Gurdzhaani (Kachetia).
  • Khvanchkara – półsłodkie wino wytwarzane z winogron Alexandria i Mudzhuretuli w winnicach w zachodniej Gruzji. Posiada wyczuwalny malinowy smak, jest koloru ciemnorubinowego. Jest to jedno z najbardziej popularnych gruzińskich win półsłodkich. Wino Khvanchkara jest wytwarzane od 1907.
  • Kindzmarauli – wysokiej jakości wino półsłodkie koloru ciemnorubinowego. Wytwarzane z winogron gatunku Saperavi uprawianych w rejonie Kachetia. Jest produkowane od 1942 roku.
  • Mukuzani – wino wytrawne wytwarzane w 100% z winogron Saperavi w Kachetii. Dojrzewa przez 3 lata w dębowych beczkach. Mukuzani jest uważane za najlepsze gruzińskie wino wytrawne z winogron Saperavi.
  • Saperavi – wino z winogron odmiany Saperavi uprawianych w Kachetii. Produkowane od 1886 roku.
  • Aguna – różowe, półwytrawne wino produkowane od 1984. Jest wytwarzane z winogron Saperavi, Cabernet i Rkatsiteli rosnących we wschodniej Gruzji. Ma bogaty, owocowy smak.
  • Alazani – jasnoczerwone, półsłodkie wino wytwarzane w 60% z Saperavi i w 40% z Rkatsiteli. Nazwa pochodzi od rzeki oddzielającej Gruzję od Azerbejdżanu. Klimat jest tu łagodniejszy niż w innych regionach Gruzji, dzięki czemu rosną tu najsłodsze winogrona.
  • Ojaleshi – jedno z najlepszych czerwonych win półsłodkich wytwarzanych z odmiany winorośli o tej samej nazwie, uprawianej na zboczach gór nad brzegami rzeki Tskhenis-Tskali, szczególnie we wsi Orbeli i rejonie Samegrelo (Zachodnia Gruzja). Odzhaleshi ma ciemno-rubinowy kolor, delikatny bukiet i aromat, harmonijny bogaty smak z owocowym smakiem.
  • Pirosmani – naturalnie półsłodkie czerwone wino. Powstaje z odmiany winorośli Saperavi uprawianej w winnicach Akhoebi w wiosce Kardanakhi w dolinie Alazani. Wino jest fermentowane w glinianych słoikach zakopanych w ziemi, co jest starożytną techniką produkcji wina Kachetii.
  • Usakhelauri – naturalnie półsłodkie wino, które przewyższa wszystkie inne wina tego rodzaju swoją delikatnością i subtelnością. Powstaje z doskonałej odmiany winorośli Usakhelauri uprawianej głównie w dystrykcie Zubi-Okureshi w zachodniej Gruzji. Winnice znajdują się na zboczach gór. Wino o atrakcyjnej rubinowej barwie, harmonijnej słodyczy z nutą poziomki. Charakteryzuje się przyjemnym aksamitnym smakiem, delikatnym bukietem i niepowtarzalną pikanterią. Jest produkowany od 1943 roku.
  • Apsny – naturalnie półsłodkie wino wytwarzane z czerwonych odmian winogron uprawianych w Abchazji.
  • Lykhny – naturalnie półsłodkie wino różowe z odmiany winorośli Izabela uprawianej w Abchazji.
  • Mtatsminda – różowe wino stołowe, półwytrawne produkowane od 1984 roku.
  • Sachino – różowe półwytrawne wino produkowane od 1984 roku.
  • Barakoni – naturalnie półwytrawne wino wytwarzane z unikalnych odmian winogron Alexandreuli i Mudzhuretuli uprawianych w zachodniej Gruzji na stromych zboczach wąwozu Rioni w górach Kaukazu.
  • Salkhino – likierowe wino deserowe wytwarzane z odmiany winorośli Izabella z dodatkiem Dzvelshavay, Tsolikauri i innych odmian uprawianych w obwodzie Majakowskim (Zachodnia Gruzja). Posiada charakterystyczny rubinowy lub granatowy kolor.

Nazwy niektórych win wzmacnianych

  • Kardanakhi – białe wino wytwarzane jest z odmiany winogron Rkatsiteli uprawianej w winnicach Kardanakhi w dystrykcie Gurdzhaani. Wino dojrzewa w dębowych beczkach przez trzy lata.
  • Anaga – najwyższej jakości wino wzmacniane wytwarzane z odmian Rkatsiteli, Khikhvi i Mtsvane uprawianych w okręgach Gurjaani, Sighnaghi i Dedoplistskaro.
  • Sighnaghi – wino wytwarzane z odmiany winogron Rkatsiteli uprawianej w dystrykcie Sighnaghi w Kachetii.
  • Veria – wino wytwarzane m.in. z odmiany winogron Rkatsiteli, Mtsvane, Chinuri we wschodniej Gruzji.
  • Lelo – wino wzmacniane wytwarzane z odmiany winogron Tsitska i Tsolikauri uprawianych w okręgach Zestaphoni, Terjola, Baghdati i Vani.
  • Marabda – wino wytwarzane z odmiany winogron Rkatsiteli uprawianego w okręgach Marneuli i Bolnisi.
  • Kolkheti – wino wytwarzane m.in. z odmiany winogron Tsolikauri, Tsitska i innych komercyjnych białych winogron uprawianych w zachodniej Gruzji. Jest produkowany od 1977 roku.
  • Taribana – wino typu porto wytwarzane z odmiany winogron Rkatsiteli uprawianej w Kachetii.

Kultura picia wina

Wino w Gruzji jest głównym trunkiem przy wznoszeniu podczas supry (gruzińskiej uczty). W ciągu jej trwania tamada, czyli osoba odpowiadająca za porządek i przebieg spotkania, którą najczęściej jest gospodarz lub najbardziej poważana osoba w grupie, wznosi toasty. Gruziński toast potrafi czasami trwać kilka dobrych minut, podczas których goście wsłuchują się w opowieść tamady. Momentem kulminacyjnym jest chwila, gdy wszyscy podnoszą kieliszki i mówią – Gaumardżos! W trakcie uczty właściwie pije się tylko pod komendę tamady i nie wypada sięgać po kieliszek samodzielnie. Tamada może zainicjować także wachtanguri (bruderszaft), który często pije się ze specjalnych pucharów wykonanych z rogu, o pojemności przekraczającej nawet pół litra.

W Gruzji istnieje około 150 standardowych toastów, które wznosi się na biesiadzie. Do najpopularniejszych należą toast za Boga, pokój, przodków, potomków, okazję, kobiety, przyjaciół, miłość, ojczyznę i szczęście.