Wina francuskie

Charakterystyka ogólna

Wina francuskie, ze względu na położenie winnic, panujący klimat, charakter gleb oraz staranność wykonania popartą wielowiekową tradycją, uważane są powszechnie za najlepsze na świecie. Praktycznie w każdym regionie wytwarzane jest wino, które uznawane jest za najlepsze w swojej kategorii.

Tradycja produkcji wina we Francji sięga czasów starożytnych. Winorośl początkowo uprawiana była w regionie śródziemnomorskim, by wraz z upływem czasu przenieść się także w głąb kraju, na stale wpisując się w historię, kulturę, kuchnię i obyczajowość Francuzów.

Obecnie Francja jest drugim na świecie krajem pod względem powierzchni upraw i liderem pod względem wielkości produkcji¹. Wytwarza się tutaj wina praktycznie w każdym rodzaju oraz w różnych kategoriach cenowych.

¹ W niektórych, nielicznych rocznikach, więcej wina produkowane jest we Włoszech.

Klimat

Regiony winiarskie Francji są pod wpływem różnych stref klimatycznych, które warunkują uprawę określonych gatunków winorośli. Południe kraju objęte jest klimatem śródziemnomorskim. Natomiast na zachodzie wyraźnie odczuwalne są wpływy atlantyckiego prądu zatokowego. W centralnej i wschodniej części kraju zaznacza się również wpływ klimatu kontynentalnego i górskiego.

Odmiany winogron

Dwie trzecie winnic we Francji obsadzone jest czerwonymi szczepami winorośli. Spośród nich najważniejsze to merlot, grenache, syrah, cabernet sauvignon, carignan, cabernet franc, pinot noir i gamay.

Z kolei wśród białych odmian najbardziej cenione są chardonnay, sauvignon blanc, melon de bourgogne, sémillon oraz ugni blanc².

² Ugni blanc w dużej części wykorzystywane jest przy produkcji koniaku i armaniaku.

Najczęściej uprawiane odmiany winogron we Francji

Regiony winiarskie

We Francji znajduje się 13 regionów winiarskich. Należą do nich:

• Bordeaux – producent legendarnych win czerwonych i w niewielkiej ilości białych,
• Burgundia – znana z lekkich win czerwonych z odmiany pinot noir i białych z chardonnay (np. chablis),
• Dolina Rodanu – produkuje głównie krzepkie wina czerwone,
• Dolina Loary – produkuje się tu wspaniałe wina ze szczepu sauvignon blanc,
• Alzacja – granicząca z Niemcami i słynąca z produkcji win białych,
• Prowansja – słynie z produkcji win różowych,
• Beaujolais – region znany głównie z młodego wina Beaujolais Nouveau,
• Langwedocja-Roussillon –  największy winiarski region stanowiący 40% całkowitej powierzchni upraw we Francji,
• Szampania – obok Alzacji najbardziej wysunięty na północ region winiarski Francji, słynący z win musujących
• Południowy Zachód (tzw. Sud-Ouest) – region o ogromnej różnorodności produkcji.
• Koryska – region położony na wyspie,
• Jura Francuska i Sabaudia – niewielkie regiony bazujące na lokalnych szczepach.

Klasyfikacja

Klasyfikacja win francuskich, która pierwotnie powstała już w 1935 roku obejmuje:

• wina stołowe (Vin de France) – jest najprostszy rodzaj wina, produkowanego masowo z winogron, które mogą pochodzić z różnych regionów Francji oraz z kilku roczników.

• wina regionalne (Indication géographique protégée (IGP) / vin de pays) – wyższa kategoria win stołowych produkowanych wyłącznie z winogron zebranych w obszarze konkretnego regionu (np. Vin de Pays d’Oc (Langwedocja)). Często stosowane dla win jednoodmianowych w przypadku, gdy miejscowa apelacja wymaga mieszania kilku szczepów albo gdy nie spełniają innych jej przepisów (np. ograniczenie wydajności, sposób winifikacji, wykorzystanie winogron z sąsiednich terenów itp.).

• wina jakościowe o kontrolowanej nazwie pochodzenia (Appellation d’origine protégée (AOP) / Appellation d’origine contrôlée (AOC)) –  to oznaczenie dla win pochodzących z konkretnego regionu i spełniających określone warunki i wymagania dla tej konkretnej apelacji, czyli np. sposób winifikacji, wydajność z hektara, uprawiane szczepy itp. Zgodność procesu produkcyjnego z przepisami jest kontrolowana przez organy nadzorcze. Istnieje kilkaset apelacji AOC, wśród których można wyróżnić:
  • makroregionalne, obejmujące całe regiony np. AOC Bordeaux,
  • regionalne, o mniejszym obszarze produkcji, rozpościerające się na obszarze kilku do kilkudziesięciu gmin i biorące swoją nazwę od nazwy regionu, np. Mâcon AOC,
  • subregionalne, często biorące nazwę od jednej z miejscowości leżącej na terenie apelacji (np. Vouvray, Bandol).
  • gminne, gdzie certyfikowany rejon upraw jest ograniczony do jednej gminy.
  • mikroregionalne (tzw. cru), czyli kawałek winnicy ze swoistym terroir. Typowe dla regionu Bordeaux, Burgundii i Alzacji. Za najlepsze uważa się  tzw. grand cru classé.